ความเที่ยงกับความตรง

ในการใช้แบบวัด มีปัจจัยที่ต้องคำนึงถึงเกี่ยวกับตัวแบบวัดสองประการ คือ ความเที่ยงและความตรง

ความเที่ยง (Reliability) ความเที่ยงเป็นดัชนีที่แสดงถึงความแม่นยำและความเที่ยงตรงของกระบวนการวัด ไม่ว่าจะวัดกี่ครั้ง ผลที่ได้จะยังคงเดิม ความเที่ยงของแบบวัด คำนวณด้วยวิธีการหาความสอดคล้องภายในของมาตร (Internal Consistency) แบบครอนบาร์ค (Cronbach’s Alpha) เช่น ตราชั่งน้ำหนักที่มีความเที่ยงสูง เมื่อชั่งของสิ่งเดียวกันกี่ครั้ง ก็จะแสดงน้ำหนักของของสิ่งนั้นเท่าเดิมทุกครั้ง

ตัวอย่างรูปธรรม เช่น แบบทดสอบสอบ TOEFL หรือ TOEIC ถ้าเราไม่ได้มีการฝึกฝนพัฒนาภาษาอังกฤษอย่างจริงจัง จะไปสอบกี่ครั้ง ผลสอบก็จะใกล้เคียงกัน บางคนอยากได้ผลสอบไปสมัครเข้ามหาวิทยาลัยเร็ว ๆ และก็หวังว่า ถ้าสอบหลาย ๆ ครั้ง ก็น่าจะมีโอกาสสักครั้งที่จะได้คะแนนดี จึงสมัครสอบติด ๆ กัน ผลปรากฏว่าเป็นการเสียเงินโดยเปล่าประโยชน์ เพราะผลสอบออกมาก็ได้คะแนนใกล้เคียงกันทุกครั้ง ทั้งนี้ เพราะภาษาอังกฤษเป็นวิชาทักษะที่ต้องมีการฝึกฝนพัฒนา ดังนั้น ในช่วงเวลาสั้น ๆ ทักษะภาษาอังกฤษก็ยังคงเท่าเดิม เมื่อสอบกับแบบทดสอบที่มีความเที่ยงสูงอย่าง TOEFL หรือ TOEIC ก็จะได้คะแนนคงเดิม

ความตรง (Validity) ความตรงของแบบวัด หมายถึง การที่แบบวัดให้ข้อมูลที่สัมพันธ์กับสิ่งที่ต้องการวัดเพียงใด นิยมใช้กันหลายเทคนิค เช่น

  • กลุ่มที่รู้ลักษณะอยู่แล้ว (Known Group Technique) เป็นการทดสอบแบบวัด โดยนำแบบวัดนั้นไปวัดกลุ่มคนที่เรารู้ลักษณะอยู่แล้ว เช่น นำข้อสอบ IQ ไปวัดกับคนสองกลุ่ม กลุ่มที่เรารู้อยู่แล้วว่าเรียนรู้เร็ว เปรียบเทียบกับกลุ่มที่เรารู้อยู่แล้วว่าเรียนรู้ช้า หรือนำข้อสอบคุณลักษณะของพนักงานขาย ไปวัดกับคนสองกลุ่ม กลุ่มที่เป็นพนักงานขายที่ประสบความสำเร็จ เปรียบเทียบกับกลุ่มที่ทำงานกับเครื่องจักรไม่ชอบพบปะผู้คน ผลคะแนนของแบบวัดที่มีความตรงสูง จะต้องออกมาต้องสอดคล้องกัน
  • ใช้การวิเคราะห์องค์ประกอบ (Factor Analysis) เป็นการตรวจสอบเชิงโครงสร้างของแบบวัด (Construct Validity) เพื่อดูว่าคำถามแต่ละข้อที่พัฒนาขึ้นของแต่ละองค์ประกอบเกาะกลุ่มกันเป็นโครงสร้างขององค์ประกอบนั้น ๆ หรือไม่
  • ใช้ผู้ทรงคุณวุฒิ เป็นการนำข้อคำถามแต่ละข้อไปให้ผู้ทรงคุณวุฒิหลายท่านพิจารณาตรวจสอบความสอดคล้องระหว่างข้อคำถามกับเนื้อหา นิยาม และวัตถุประสงค์ของตัวแปรที่มุ่งวัด และกำหนดเกณฑ์การตัดสินความสอดคล้องของข้อคำถาม หากข้อคำถามใดไม่ผ่านเกณฑ์ต้องตัดข้อนั้นทิ้งไป